"Fool's Gold" เป็นชื่อเรียกสินแร่หลายชนิดที่สีเหลืองแวววาวคล้ายทอง เช่น แร่ไพไรต์ เนื่องจากแร่นี้มักทำให้ผู้พบเห็นเกิดเข้าใจผิดคิดว่าเป็นทอง

ที่มาของ "ทองคนโง่"


"ทองคนโง่" มาจากคำศัพท์ภาษาอังกฤษว่า Fool's Gold เป็นชื่อเรียสินแร่หลายชนิดที่มีลักษณะสีเหลืองแวววาวคล้ายทอง เช่น แร่ไพไรต์ (Pyrite - FeS2) หรือ เหล็กซัลไฟด์ (Iron sulfide) เป็นต้น

เหตุที่ได้ชื่อว่า ทองคนโง่ เนื่องจากแร่เหล่านี้มักทำให้ผู้พบเห็นเกิดความเข้าใจผิดคิดว่าเป็นทอง มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับทองคนโง่เรื่องหนึ่ง คือ ในศตวรรษที่ 15 เป็นยุคที่ประเทศแถบยุโรป เริ่มออกสำรวจดินแดนใหม่กัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการหาเส้นทางเดินเรือมาทวีปเอเซีย

ในปี ค.ศ. 1576 เซอร์มาติน โฟรบิสเซอร์ (Sir Martin Frobisher) นักสำรวจชาวอังกฤษ พบเห็นแร่ไพไรต์บนเกาะแบฟฟิน (Baffin) ประเทศแคนาดาด้วยความบังเอิญ  เขาเข้าใจผิดว่าแร่นี้เป็นทอง จึงนำกลับมาที่อังกฤษ แม้ว่าตัวอย่างแร่นั้นจะถูกพิสูจน์แล้วว่าไม่ไช่ทอง  แต่กลุ่มพ่อค้าได้ขอให้โฟรบิสเชอร์ออกเรือไปขุดแร่ที่เกาะนั้นอีกในปีถัดมา

เที่ยวที่สองนี้ โฟรบิสเซอร์ขนแร่ไพไรต์ใส่เรือกลับมาอังกฤษประมาณ 200 ตัน ซึ่งผลการทดสอบชี้ว่ามันไม่ไช่ทองเหมือนเดิม

แต่กลุ่มผู้สนับสนุนไม่คิดแบบนั้น พวกเขาคิดว่า โฟรบิสเชอร์คงขุดแร่ผิดที่  ดังนั้น พวกเขาจึงออกเรือเดินทะเลขนาดใหญ่จำนวนมากถึง 15 ลำไปที่เกาะเป็นรอบที่สาม คราวนี้พวกเขาทำเหมืองบนเกาะ และนแร่น้ำหนักกว่า 1100 ตันกลับมาประเทศ  แต่ผลการตรวจสอบก็ยังเหมือนเดิม คือ มันไม่ไช่ทอง ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา สินแร่ชนิดนี้จึงถูกขนานนามว่าทองคนโง่จนถึงปัจจุบัน





ที่มา : หนังสือแปลกแต่จริง ในโลกวิทยาศาสตร์ ISBN 978-974-229-617-9
ของ MTEC หน้า 34-35
รูปภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต